Zûc dai scacs

Il zûc dai scacs al è un zûc une vore antîc, che si zuie suntune taule cuadre dividude in 64 cuadrei (clamats cjasis) mieçs blancs e mieçs neris.
Par ordenari si zuie in doi, il prin al dopre i tocs blancs, il secont chei neris.
FIDE [1]
[cambie | modifiche il codiç]La Federazion internazionâl dai Scacs e je une organizazion che e met dongje plui di 200 associazions nazionâls di scacs di cinc continents. Fondât a Parîs (France) ai 20 di Lui dal 1924, il so motto al è ¨Gens una Sumus¨(in latin, O sin une Famee). La FIDE e je responsabil di organizâ i Campionâts del mont (sedi i ses, seniôrs sedi juniôrs) e lis Olimpiadi di Scacs. Al redaç lis normis e lis regulis dal zûc, al calcole il rating Elo dai zuiadôrs e al dâ lôr titui internazionâi. Tal 1999, la FIDE e je stade ricognossude dal Comitât Olimpic Internazionâl, e doi agns dopo, lis normis cuintri il doping dal COI a son stadis introdusudis intes competizions di scacs.
Campions dal mont di scacs [2]
[cambie | modifiche il codiç]Tal 1886, trê club americans di scacs a organizarin une partide jenfri i doi zuiadôrs plui impuartants dal timp: Wilhelm Steinitz (Austrie) - Johannes Zukertort (Polonie). Par dâi plui publicitât, a àn comunicât che il vincidôr al sarês stât ricognossût come Campion dal mont. Steinitz al vincè e di chê volte indenant il monarcje al sielzè il sfidant e al defini lis condizions di zuiâ e finanziariis.
Tal 1924, la FIDE e ecirive di regolâle, ma i siei sfuarçs a falirin par vie de volantât iridusibil dal titulâr. Tal 1946, cu la muart di Alekhine, la FIDE ecjapà iniziative e emetè lis basis pe elezion dai candidâts pal titul vueit e pe maniere di determinâ i futûrs sfidants al campion.
- 1886 - 1894: Wilhelm Steinitz (
Austrie)
- 1894 - 1921: Emanuel Lasker (
Gjermanie)
- 1921 - 1927: José Capablanca (
Cube)
- 1927 - 1935: Alexander Alekhine (
France)
- 1935 - 1937: Max Euwe (
Paîs Bas)
- 1937 - 1946: Alexander Alekhine (
France)
- 1948 - 1957: Mikhail Botvinnik (Union Sovietiche)
- 1957 - 1958: Vasily Smyslov (Union Sovietiche)
- 1958 - 1960: Mikhail Botvinnik (Union Sovietiche)
- 1960 - 1961: Mikhail Tal (Union Sovietiche)
- 1961 - 1963: Mikhail Botvinnik (Union Sovietiche)
- 1963 - 1969: Tigran Petrosian (Union Sovietiche)
- 1969 - 1972: Boris Spassky (Union Sovietiche)
- 1972 - 1975: Robert Fischer (USA)
- 1975 - 1985: Anatoly Karpov (Union Sovietiche)
- 1985 - 1993: Garry Kasparov (Union Sovietiche)
- 1993 - 1999: Anatoly Karpov (Union Sovietiche)
- 1999 - 2000: Alesander Khalifman (
Russie)
- 2000 - 2002: Viswanathan Anand (
Indie)
- 2002 - 2004: Ruslan Ponomariov (
Ucraine)
- 2004 - 2005: Rustam Kasimdzhanov (
Usbechistan)
- 2005 - 2006: Veselin Topalov (Bulgarie)
- 2006 - 2007: Vladimir Kramnik (
Russie)
- 2007 - 2013: Viswanathan Anand (
Indie)
- 2013 - 2023: Magnus Carlsen (
Norvegje)
- 2023 - 2024: Ding Liren (
Cine)
- 2024 - ....: Dommaraju Gukesh (
Indie)
Campions dal mont des feminis [3]
[cambie | modifiche il codiç]- 1927 - 1944: Vera Menchik (Union Sovietiche),
Republiche Ceche,
Ream Unît
- 1950 - 1953: Lyudmila Rudenko Union Sovietiche
- 1953 - 1956: Elisaveta Bykova Union Sovietiche
- 1956 - 1958: Olga Rubtsova Union Sovietiche
- 1958 - 1962: Elisaveta Bykova Union Sovietiche
- 1962 - 1978: Nona Gaprindashvili Union Sovietiche
- 1978 - 1991: Maia Chiburdanidze Union Sovietiche
- 1991 - 1996: Xie Jun
Cine
- 1996 - 1999: Susan Polgar
Ongjarie
- 1999 - 2001: Xie Jun
Cine
- 2001 - 2004: Zhu Chen
Cine
- 2004 - 2006: Antoaneta Stefanova Bulgarie
- 2006 - 2008: Xu Yuhua
Cine
- 2008 - 2010: Alexandra Kosteniuk
Russie
- 2010 - 2012: Hou Yifan
Cine
- 2012 - 2013: Anna Ushenina
Ucraine
- 2013 - 2015: Hou Yifan
Cine
- 2015 - 2016: Mariya Muzychuk
Ucraine
- 2016 - 2017: Hou Yifan
Cine
- 2017 - 2018: Tan Zhongyi
Cine
- 2018 - ....: Ju Wenjun
Cine